29 сакавіка споўнілася 75 гадоў з дня нараджэння Зінаіды Дудзюк
ЗІНАІДА ІОСІФАЎНА ДУДЗЮК – паэтэса, перакладчыца, драматург, лаўрэат Нацыянальнай літаратурнай прэміі (2018).
Нарадзілася 29 сакавіка 1950 года ў вёсцы Слабодка Браслаўскага раёна Віцебскай вобласці ў сям’і рабочага.
Пасля заканчэння Белаазёрскай сярэдняй школы (1966) працавала тынкоўшчыцай у Белаазёрску. У 1970 годзе скончыла тэхнічнае вучылішча будаўнікоў (Брэст). Працавала чарцёжніцай, тэхнікам, інжынерам інстытута «Брэстграмадзянпраект», адначасова вучылася ў Брэсцкім інжынерна-будаўнічым інстытуце на вячэрнім факультэце (скончыла ў 1977). Працавала інжынерам на Бярозаўскай ДРЭС, метадыстам Бярозаўскага бюро экскурсій і падарожжаў. 3 1983 года – карэспандэнт-арганізатар Бюро прапаганды мастацкай літаратуры СП БССР. Член СП СССР з 1986 года. У 1993 годзе скончыла Вышэйшыя літаратурныя курсы пры Літаратурным інстытуце імя А. М. Горкага ў Маскве.
Першы верш надрукавала ў 1967 годзе (бярозаўская раённая газета «Маяк камунізма»). 3 1976 года друкуецца ў рэспубліканскіх выданнях. Аўтар зборнікаў паэзіі «Праводзіны птушак» (1983) і «Абрысы лета» (1988). Піша вершы і казкі для дзяцей. Напісала п’есу для лялечных тэатраў «Канёк-гарбунёк» (паводле аднайменнай казкі П. Яршова, 1984, калектыўны зборнік «Крынічка»), аднаактоўку «У абдымках вятроў» (1985), радыёп’есу «Дудка-самагудка» (пастаўлена ў 1989).
У 1997 г. выйшла яе кніга прозы «Палоннікі жыцця», у якой пісьменніца хацела данесці да чытачоў душэўны стан сучасніка, адкрыць драматызм яго лёсу. Значным дасягненнем беларускай літаратуры стаў гістарычны раман З. Дудзюк «Год 1812».
У 2010 годзе ў выдавецтве «Беларускі Дом друку» у серыі «Бібліятэка сучаснай беларускай фантастычнай і прыгодніцкай літаратуры» убачыў свет зборнік «Аднарог», у якім змешчаны аднаіменная фантастычная аповесць, пяць апавяданняў і гістарычны прыгодніцкі раман «Велясіты».
У 2012 годзе Зінаіда Дудзюк выдала кнігу-эсэ «Нямеранае багацце», у якой паспрабавала раскрыць асобныя загадкі славянскай міфалогіі і адметнасць мыслення нашых продкаў.
Аўтар дакументальных нарысаў «Лясы і лесаводы Брэстчыны» (2000), «Людзі і гады» (2001), «Леў» (2011), «Вяртанне забытага міфа» (2013), укладальнік кнігі «Песні Белавежы» (2005) з серыі «Беларусь літаратурная». Настаўнікам, кіраўнікам драматычных гурткоў і студый пісьменніца адрасавала свае дапаможнікі «Чароўнае слова» і «Зачараванасць тэатрам».
Зінаіда Дудзюк з’яўляецца лаўрэатам абласных прэмій «Берасцейская зорка – 1996» у намінацыі «Літаратура», «Пісьменнік года» (2004), літаратурнай прэміі імя У. Калесніка за паэтычны зборнік «Падданыя кахання» і раман «Кола Сварога», а таксама Міжнароднага конкурсу памяці К. М. Сіманава ў намінацыі «Паэзія» (2013), Рэспубліканскага конкурсу «Лепшы твор 2010 года» ў намінацыі «Проза» за кнігу «Аднарог», прэміі Беларускага прафсаюза работнікаў культуры ў намінацыі «Літаратура, журналістыка, крытыка» (2019); пераможцам конкурсу паэзіі часопіса «Гаспадыня» (2017) і літаратурнага конкурсу «Духоўная веліч» у намінацыі «Літаратура для дзяцей» (2018).
Узнагароджана Ганаровымі граматамі Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь (1994), Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь (2011), нагрудным знакам «За вялікі ўклад у літаратуру» (2012), юбілейным знакам «1000 гадоў Брэсту» (2019). 1 верасня 2018 г. на ХХV Рэспубліканскім свяце «Дзень беларускага пісьменства» ў г. Іванаве З. І. Дудзюк была ўручана Нацыянальная літаратурная прэмія. За шматгадовую плённую працу, выдатныя дасягненні ў літаратурнай дзейнасці і ў сувязі з 70-годдзем з дня нараджэння ў 2020 годе Зінаідзе Іосіфаўне Дудзюк аб’яўлена Падзяка Міністра інфармацыі Рэспублікі Беларусь.
Жыве ў Брэсце.
Людміла ФУРМАН,
загадчык аддзела маркетынгу,сацыякультурнай дзейнасці і метадычнай работы ДУК “Воранаўская раённая бібліятэка”.
